Η καρδιακή ανεπάρκεια προκαλείται συνήθως από κάποιο νόσημα ή παράγοντα, που επιφέρει βλάβη στον καρδιακό μυ. Προκειμένου να προληφθεί η εκδήλωση της καρδιακής ανεπάρκειας είναι εξαιρετικά σημαντικό τα υπεύθυνα νοσήματα να διαγνωσθούν και να θεραπευθούν εγκαίρως. Τα συχνότερα νοσήματα που ευθύνονται για την ανάπτυξη καρδιακής ανεπάρκειας είναι τα ακόλουθα:
Υπέρταση
Στους ασθενείς που πάσχουν από υψηλή αρτηριακή πίεση η καρδιά είναι αναγκασμένη να δουλεύει εντονότερα, προκειμένου να υπερνικήσει την πίεση στα αγγεία και να καταφέρει να εξωθήσει το αίμα στα διάφορα όργανα. Η έκθεση της καρδιάς σε υψηλές αρτηριακές πιέσεις, για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των διαστάσεων της και τελικά σε ελάττωση της λειτουργικότητας της.
Στεφανιαία νόσος
Στους ασθενείς με στεφανιαία νόσο τα αγγεία που είναι υπεύθυνα για τη θρέψη της καρδιάς ( στεφανιαίες αρτηρίες) παρουσιάζουν στενώσεις, με αποτέλεσμα να ελαττώνεται η παροχή αίματος και οξυγόνου προς τα αντίστοιχα μυοκαρδιακά κύτταρα. Αυτό επιφέρει μείωση της συσπαστικής ικανότητας ενός τμήματος της καρδιάς και μειωμένη συνολική λειτουργία, κυρίως σε καταστάσεις στις οποίες επιβαρύνεται η καρδιά, όπως η άσκηση. Η στεφανιαία νόσος είναι πιθανό να οδηγήσει και στην εκδήλωση εμφράγματος του μυοκαρδίου, κατά το οποίο προκαλείται νέκρωση και μόνιμη βλάβη σε ένα τμήμα του καρδιακού μυ. Στις περιπτώσεις εκείνες που η βλάβη αφορά ένα μεγαλύτερο κομμάτι της καρδιάς, είναι δυνατό να προκληθεί καρδιακή ανεπάρκεια.
Δυσλειτουργία των καρδιακών βαλβίδων
Οι καρδιακές βαλβίδες εξασφαλίζουν τη φυσιολογική ροή του αίματος μεταξύ των καρδιακών 3 κοιλοτήτων και των μεγάλων αγγείων. Διάφορες καταστάσεις, όπως η υπέρταση, το έμφραγμα του μυοκαρδίου, ο ρευματικός πυρετός και η προχωρημένη ηλικία, μπορεί να προκαλέσουν βλάβη και δυσλειτουργία των βαλβίδων. Σε ορισμένες περιπτώσεις προκαλείται στένωση της βαλβίδας, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το φορτίο της καρδιάς, ενώ σε άλλες προκαλείται ανεπάρκεια της βαλβίδας, προκαλώντας ανάστροφη ροή του αίματος μέσα στις καρδιακές κοιλότητες. Οι διαταραχές της λειτουργικότητας των βαλβίδων είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε αύξηση των πιέσεων εντός των κοιλοτήτων και σε καρδιακή ανεπάρκεια.
Μυοκαρδιοπάθειες
Οι μυοκαρδιοπάθειες είναι συγγενή ή επίκτητα νοσήματα στα οποία πάσχει ο καρδιακός μυς και οδηγούν συνήθως σε αύξηση του μεγέθους των καρδιακών κοιλοτήτων, ελάττωση της συσπαστικής ικανότητας της και τελικά σε καρδιακή ανεπάρκεια. Τα συχνότερα αίτια που μπορεί να οδηγήσουν σε μυοκαρδιοπάθεια είναι διάφορα κληρονομικά νοσήματα, ορισμένα φάρμακα, η κατάχρηση αλκοόλ και ορισμένες ιογενείς ή μικροβιακές λοιμώξεις.
Σακχαρώδης διαβήτης
Ο σακχαρώδης διαβήτης προκαλεί σε ορισμένες περιπτώσεις βλάβη στο μυοκάρδιο και αυξάνει τις πιθανότητες εκδήλωσης καρδιακής ανεπάρκειας, κυρίως σε ασθενείς στους οποίους συνυπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου, όπως το κάπνισμα ή η υπέρταση.